تست باقیمانده اتیلن اکساید
هدف از تست باقیمانده اتیلن اکساید ، تعیین میزان باقیمانده گاز اتیلن اکساید (EO) پس از استریلیزاسیون است. هر دستگاه پزشکی که توسط اتیلن اکسید (EO) استریل میگردد و در تماس با یک بیمار قرار میگیرد باید آزمایشهای باقیمانده اتیلن اکساید را برای تجزیه و تحلیل سطوح باقی مانده EO انجام دهد. به دلیل اینکه باقی ماندههای EO میتوانند به کاربر نهایی یا بیمار مضر باشند، بنابراین مهم است که مقدار باقیمانده اتیلن اکساید در تمام دستگاهها و لوازم مصرفی با اصول ذکر شده در استاندارد ISO 10993-7 مطابقت داشته باشند.
حد مجاز اتیلن اکساید مطابق چدول زیر بسته به کاربرد وسیله پزشکی مورد نظر، متفاوت است. دستگاههایی که تماس با بیمار ندارند نیازی به پاسخگویی به این استاندارد نیست.
Ethylene Chlorohydrin Limits | Ethylene Oxide Limits | Device Category |
۹mg | ۴mg | Limited (<24 h) |
۶۰mg / 30 d | ۶۰mg / 30 d | Prolonged (>24 h <30 d) |
۱۰g / lifetime | ۲٫۵g / lifetime | Permanent (>30 d) |
۵mg/cm2 or negligible irritation | ۱۰μg/cm2 or negligible irritation | Tolerable contact limit (TCL) |
۴ x EO limits suggested | ۰٫۵ μg/lens/d, ۱٫۲۵ μg/lens | Intraocular lens |
۲۲mg | ۱۰mg | Blood cell separator (apheresis) |
۴۵mg | ۶۰mg | Blood oxygenators |
۹mg | ۲۰mg | Cardiopulmonary bypass devices |
۴٫۶mg | ۴٫۶mg | Blood purification devices |
۵mg/cm2 or negligible irritation | ۱۰μg/cm2 or negligible irritation | Drapes contacting intact skin |
اهمیت تست باقیمانده اتیلن اکساید
اتیلن اکساید که با نام اکسیران نیز معروف است، با فرمول شیمیائی C2H4O ، وزن مولکولی آن ۴۴٫۱ گرم و نقطه جوش ۷/۱۰ درجه سانتی گراد، گازی سمی، بدون رنگ و اشتعال پذیر است که دارای اثرات بیولوژیکی مانند سوزش، آسیب اندام ، جهش زائی و سرطان زایی در انسان و حیوانات است.
این ماده در آب، الکل، بنزن، دی اتیل اتر و استون قابل حل است و در دمای پائین (کمتر از ۱۰ درجه) به شکل مایع در می آید و اغلب برای ایمنی بیشتر به صورت مایع سرد حمل می گردد. نشت این ماده در غلظت بسیار کم (زیر ppm 500) بدلیل بدون بو بودن آن، غیر قابل تشخیص است. اما در غلظت های بالاتر دارای بوی شیرین (مانند اتر) است.
کاربردهای اتیلن اکساید
اتیلن اکساید دارای کاربردهای صنعتی، پزشکی و کشاورزی است. یکی مواد مورد استفاده از اتیلن اکساید، جلوگیری از فاسد شدن مواد غذائی و کنترل بیماری های مربوط به زنبور عسل در کلنی های زنبور عسل است. از انجائی که اتیلن اکساید قادر به تخریب (الکیلاسیون: جاگزینی یک اتم هیدروژن با یک گروه الکیل و تداخل در متابولیسم سلولی) DNA ، RNA و پروتئین موجودات زنده می باشد، از آن به عنوان عاملی برای استريلزاسيون استفاده می شود. بنابراین یکی از موارد پرکاربرد آن، استریل کردن کارخانجات تولید تجهیزات پزشکی و همچنین استریل کردن تجهیزات و ابزار آلات پزشکی بوسیله این ماده است.
در فرایند استريلزاسيون، میکروارگانیسم ها از جمله قارچها، باکتری ها، اسپور باکتری و ویروس ها از بین میروند. هدف از انجام این کار جلوگیری از انتقال عفونت به کاربر است. روش های مختلفی برای استریلزاسیون مورد استفاده قرار میگیرد که شامل روش فور (حراررت خشک)، انوکلاو بخار (حرارت مرطوب)، اشعه گاما و اتیلن اکساید است. انتخاب روش بسته به نوع ماده یا وسیله دارد.
مثلا برای تجهیزات الکترونیکی و یا ابزارالات حساس به گرما و یا ساخته شده از مواد پلاستیکی (مانند سرنگ های پلاستیکی یک بار مصرف) و یا وسایل فلزی حساس به رطوبت، بهترین انتخاب برای استريلزاسيون، اتیلن اکساید می باشد. همچنین، هر کدام از روشهای استريلزاسيون دارای مزایا و معایبی هستند. از مزایای استفاده از اتیلن اکساید قدرت نفوذپذیری بالای آن در تجهیزات، وسایل و بسته بندی ها است و اغلب برای مواد و یا وسایلی که با دمای بالا، رطوبت و اشعه گاما سازگاری ندارند، بدون صدمه زدن به آنها، استفاده می شود. استريلزاسيون بوسیله اتیلن اکساید، با غلظت گاز (۴۵۰- ۱۲۰۰ میلی گرم/لیتر)، دمای ۳۷- ۶۳ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی (۴۰ تا ۸۰ درصد مولکولهای آب برای حمل گاز اتیل اکساید به محل مورد نظر استفاده می شود) و در مدت (۱ تا ۶ ساعت) انجام می گردد. این شرایط، بر میزان موثر بودن اتیلن اکساید بر استریل کردن تجهیزات و وسایل اثر دارد.